چرا اهمیت تهاتر برق و گاز با ارمنستان استراتژیک است؟

به گزارش پایگاه خبری ساتکاب به نقل از ایلنا، تهران و ایروان سال ۲۰۰۴ میلادی (١٣٨٣) قرارداد تهاتر گاز و برق را برای مدت ۲۰ سال امضا کردند که بر اساس آن، گاز صادراتی ایران به مصرف نیروگاه‌های تولید برق در ارمنستان می‌رسد و در عوض، ایران از ارمنستان برق وارد می‌کند، ارمنستان از اواسط سال ٢٠٠٩ واردات گاز از ایران را آغاز کرده است.

تمدید این قرارداد برای تدوام تهاتر گاز و برق بین ایران و ارمنستان موضوعی بود که اخیرا مقامات دو کشور در مورد آن بحث و مذاکره داشته‌اند، سوال این است که بازار گاز ارمنستان تا چه حد باید در دستور کار استراتژی‌های گازی ایران قرار گیرد؟ آیا ارمنستان می‌تواند مسیری برای رسیدن به دروازه‌های اروپا تلقی شود؟ پس از مناقشات قره‌باغ، بازار این کشور چقدر برای ایران اهمیت دارد؟

حمیدرضا صالحی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، در این‌باره اظهار داشت: ما باید از هر فرصتی استفاده کنیم و خطوط مواصلاتی خود را در حوزه گاز و برق توسعه دهیم، هر زمان که امکان سرمایه‌گذاری داشته باشیم باید در سریع‌ترین زمان ممکن اقدام کرده و کوتاهی نکنیم، چراکه هر قدر زمان بگذرد تعداد بازیگران برای نقش‌آفرینی در هر بازاری هر چند کوچک، بیشتر می‌شود. 

وی افزود: مثلا تاکنون ایران گاز نخجوان را به صورت سوآپ تامین می‌کرد، اکنون ترکیه جای ما را می‌گیرد. در مورد ارمنستان هم به همین شکل است اگرچه ترک‌ها با ارمنستان مشکل دارند و نمی‌توانند جای ما را بگیرند اما برای دستیابی به اروپا می‌توانیم از مسیر ارمنستان -گرجستان و دریای سیاه تا اروپا استفاده کنیم و این یک مسیر استراتژیک برای ما است. 

رئیس کمیسون انرژی اتاق بازرگانی تصریح کرد: در حال حاضر ما به ازای یک متر مکعب گاز، 3 کیلووات ساعت برق در قالب تهاتر از ارمنستان وارد می‌کنیم که تاکنون در زمینه دریافت مطالبات مشکل داشته‌ایم و برای جبران آن پروژه 270 کیلومتر خط انتقال برق در سطح ولتاژ قوی‌تر در حال احداث است تا میزان طلب‌مان را با واردات برق دریافت کنیم. قرارداد گازی با ارمنستان TAKE OR PAY است و فعلا این کشور از برنامه تهاتر عقب است و بیش از 200 میلیون دلار  گاز اضافه دریافت کرده، بنظر می‌رسد ایران باید برای این میزان طلب انرژی که از ارمنستان دارد چاره‌ای بیاندیشد یا از مسیرهای دیگر طلب را تبدیل به نقدینگی کند و یا اینکه گاز را از طریق ارمنستان به کشور دیگر بفروشد. 

صالحی با بیان اینکه گازپروم حضور پررنگی در استفاده از خطوط لوله‌های گاز ارمنستان دارد، گفت: بخش عمده خط لوله توسط ایران احداث شده اما گازپروم بهره‌برداری می‌کند و یا ترکیه حتی قبل از مناقشات قره‌باغ مناقصه احداث خط لوله را در منطقه برگذار کرد و بازار نخجوان را که در دست ما بود، گرفت. این نشان می‌دهد ترک‌ها هدف تبدیل شدن به بازیگر اول انرژی منطقه را با جدیت دنبال می‌کنند. ما نیز باید با درایت و بکارگیری دیپلماسی اقتصادی در کنار دیپلماسی سیاسی مسیر استراتژیک انرژی تعریف کنیم تا خطوط انرژی کشور در منطقه و همسایگان تقویت شود. 

وی تاکید کرد: ما باید خود را باید به دریای مدیترانه برسانیم اکنون فرصت خوبی است که از طریق عراق و سوریه این هدف را محقق کنیم. باید با قرارداد سوآپ با ترکمنستان خودمان را به اروپا برسانیم، باید از مزیت برخورداری از بیشترین ذخایر گاز دنیا استفاده کنیم. 

رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی خاطرنشان کرد: ما همچنان که مهمترین دارنده و جزء بزرگترین تولیدکنندگان گاز جهان هستیم، بزرگترین مصرف‌کننده نیز هستیم. بیش از 600 میلیون متر مکعب گاز مصرف می‌کنیم که از میزان مصرف اروپا هم بالاتر است، باید توازنی بین شدت مصرف گاز ایجاد شود و به جای آن با افزایش صادرات و ایجاد ارزش افزوده درآمد ایجاد کنیم و عواید آن را به جیب مردم برگردانیم. اکنون 83 میلیارد دلار یارانه انرژی داده می‌شود، عدد بزرگی است که می‌تواند بتدریج کم شود و با ارزش افزدوه بالاتر قدرت خرید جامعه را بالا ببرد و مردم به جای دریافت یارانه مردم سهم بیشتری را از کیک اقتصاد کشور از آنِ خود کنند.