انتقال آب دريا به مناطق دوردست اقتصادي نيست/ فرهنگ استفاده از پساب در كشور هنوز جا نيفتاده است/ منابع آبي و ذخاير زيرزميني روز‌ به‌روز در حال كاهش است

به‌گزارش پایگاه خبری شرکت ساتکاب به نقل از پاون، «قاسم تقی‌زاده خامسی» روز یکشنبه در جمع خبرنگاران با اشاره به هفته صرفه‌جويي اظهار داشت: منابع آبي كشور منابع محدودي است و جمعيت كشور رو به افزايش است. منابع آبي و ذخاير زيرزميني ما روز به روز در حال كاهش بوده و راهي جز بهره وري و خوش مصرفي نيست. خصوصا" در بخش كشاورزي كه 90 درصد آب كشور در اين بخش مصرف مي شود بايد به سمت بهره وري و  الگوي كشت، آبياري مدرن و كشاورزي گلخانه‌اي رفت.
وي خاطرنشان كرد: نمودار بارندگی تجمعی 52 ساله کل کشور از سال آبی 47-48 تا خردادماه جاری نشان می‌دهد که پس از 11 سال آبی مستمر که متوسط بارندگی کشور کمتر از متوسط بلندمدت (250 میلی‌متر) بود، میانگین این سال‌ها حدود 219 میلی‌متر ثبت شد.
تقي‌زاده خامسي ادامه داد: اما در دو سال گذشته خوشبختانه بارش‌های کشور بالاتر از میانگین شده، به طوریکه در سال آبی 98-97 به حدود 342 میلی‌متر رسید. با این وجود در همین سال‌های پرآب هم بزرگترین مشکل ما پراکنش نامتوازن بارش‌ها در استان‌های کشور بوده است، به طوری که برخی استان‌ها بارش ها بسیار خوب و برخی استان‌ها بارش‌های خیلی پایینی را تجربه کردند.
معاون آب و آبفا وزير  نيرو نامتوازن بودن پراکنش بارندگی، نامتوازن بودن استقرار جمعیت و تغییر اقلیم را موانع مدیریت منابع آب برشمرد.
وي توضيح د اد: سدها یکی از منابع ماست که اکنون ۱۸۸ سد بزرگ در کشور داریم که در دوره‌های خشکسالی معمولا کمتر آب در مخازن خود دارند اما در دوره‌های پربارش، مانند سال گذشته به گونه‌ای بود که دو برابر ظرفیت مخازن سدها ورودی آب داشتیم و مجبور شدیم حدود ۴۰ میلیارد متر مکعب را رهاسازی کنیم که بخشی از آن به تالاب‌ها و بخش عمده‌ای هم آب شیرین به دریا رفت. این امر نشان می‌دهد که ما از نظر مخازن سدها در کشور هنوز کسری داریم.
وي گفت: اگر در استان گلستان سد نرماب، در استان لرستان سد معشوره و در استان خوزستان سد بختياري به اتمام رسيده بود مي توانستيم بخش عمده‌اي از آب رهاسازي شده را ذخيره و براي توليد، شرب و كارهاي صنعتي از آن استفاده كنيم.
تقي‌زاده خامسي همچنين با بيان اين كه فرهنگ استفاده از پساب در كشور هنوز جا نيفتاده است افزود: درست است كه بخشي از صنايع از آن استفاده مي‌كنند و در برخي صنايع بازچرخاني مي‌شود اما براي جايگزيني پساب به جاي آب هنوز مقاومت‌هايي وجود دارد كه اميد است هماهنگي‌هاي لازم صورت گرفته و بتوانيم پساب را دست‌كم براي استفاده صنعت جا بياندازيم.
وي به منبع آب دريا هم اشاره كرد و گفت: انتقال آب دريا براي شهرها و روستاهاي ساحلي جزو واجبات است. براي شهرها و روستاهاي ساحلي حداقل در فاصله 100 كيلومتر نبايد آب را از جاهاي ديگر منتقل كنيم و بهتر است از آب شيرين كن استفاده و آب دريا را شيرين كرده  و در اختيار اين مناطق قرار دهيم. در اين زمينه تخصيص‌هايي به عنوان نمونه به استان‌هاي خراسان‌ رضوي، شمالي و جنوبي، سيستان و بلوچستان،  كرمان و فارس داده شده و مشمول هستند، برخي فكر كنم به زودي به نتيجه برسد و برخي ديگر هم بايد انجام شود.
 
برنج‌كاري در 17 استان كشور معنا ندارد
تقي‌زاده خامسي گفت: در كشوري كه گاهي سرانه متوسط مصرف آب به زير 150 ميلي‌متر مي‌رسد معني ندارد كه در 17 استان كشور برنج كاري شود كه  غالبا هم به صورت غرق‌آبي است. در برخي مناطق آب آشاميدني كافي ندارند اما در آنها برنج‌كاري مي‌شود.
وي تصريح كرد: مشكل اساسي آب كشور در بخش كشاورزي است كه بيشترين ميزان مصرف را دارد. وقتي آبياري را در سيستم‌هاي كشاورزي تغيير مي‌دهيم نبايد اجازه دهيم توسعه پيدا كند.
معاون وزير نيرو در عين حال با اشاره به تشكيل كارگروه سازگاري با كم‌آبي گفت:  هر چند ابتداي كار بوده و به كارهاي بيشتري در بخش ما و كشاورزي نيا زدارد اما شروع خيلي خوبي است. حدودا نيمي از استان‌ها برنامه‌هاي خود  را داده‌اند و در حال بررسي است و اميد مي‌رود براي بخش عمده‌اي از اين‌ها تا پايان امسال مصوبه بگيريم.
وي با بيان اين كه كشور راهي جز صرفه‌جويي و افزايش بهره‌وري ندارد، خواستار رعايت مصرف آب شد.
تقي‌زاده خامسي اظهار داشت: اكنون متاسفانه در شهر تهران در يكي دو هفته اخير نسبت به دوره مشابه سال گذشته مصرف آب بين 15 تا 20 درصد افزايش داشته است. اين ميزان افزايش در شهري مانند تهران يعني 500 هزار متر مكعب و به اندازه مصرف چند شهر است.
تقي‌زاده خامسي همچنين گفت: در زمان حاضر، 80 درصد از مخازن سدهاي كشور به ميزان حدود 40 ميليارد متر مكعب پر است و تقريبا تفاوت معناداري با سال گذشته در مخازن نداريم.  حدود سه چهار درصد كاهش يافته و اين در حالي است كه بارندگي سال گذشته دو برابر امسال بود و پيش‌بيني مي‌شود با اين ذخاير امكان تامين آب كشاورزي را تا حدود 20 در صد بالاتر از سنوات گذشته داشته باشيم.
وي افزود: در زمان حاضر از 150 پهنه تالابي كشور، حدود 40 تا 100 درصد تالاب ها آبگيري شده است. 
معاون وزير نيرو همچنين اظهار داشت: ظرفيت نيروگاه‌هاي برق‌آبي ما امسال 15 درصد افزايش پيدا خواهد كرد و در تابستان امسال حداقل 9 هزار مگاوات – ساعت توليد خواهيم داشت كه ركوردي در اين حوزه است.
وي با اشاره به ظرفيت 52 ميليارد متر مكعبي 188 سد بزرگ در كشور گفت: 119 سد ديگر در حال ساخت است، در اين دولت تا امروز 42 سد ساخته شده و اميد است تا پايان دولت اين تعداد را به 50 سد افزايش دهيم.
تقي‌زاده خامسي، تعداد تصفيه‌خانه‌هاي آب در دست بهره‌برداري را 155 واحد اعلام كرد كه 15 موراد آنها در سال گذشته ساخته شده است.
وي افزود: تعداد تصفيه‌هاي فاضلاب هم 237 واحد است كه 18 واحد از اين‌ها در سال 98 احداث شد.
معاون آب و آبفای وزير نيرو ادامه داد: ما يك برنامه‌اي براي روستاها در سال 93 ارائه داديم و هدف اين بود كه 20 هزار و 774 روستا را با جمعيت 10 ميليون و 900 هزار نفر را به آب پايدار برسانيم كه  تاكنون 11 هزار و  514 روستا با جمعيت 7.7 ميليون نفر از اين مزيت به صورت مجتمعي بهره‌مند شده اند.  اميد است تا پايان دولت به هدف برسيم.
به گفته وي، 1650 روستا در سال گذشته از آب پايدار بهره‌مند شدند. اميد است 12 تصفيه‌خانه آب ديگر و 15 تصفيه خانه فاضلاب امسال به نتيجه برسد.
معاون وزير نيرو افزود: تعداد آب شيرين كن‌ها هم از 23 واحد در ابتداي دولت، امروز به 85 واحد رسيده است.
تقي زاده خامسي گفت: در بخش آب و فاضلاب حدود 10 هزار ميليارد تومان توسط بخش خصوصي به روش‌هاي مختلف اعم از B.O.T سرمايه گذاري شده كه بخشي به نتيجه رسيده و بخشي هم تا پايان دولت به نتيجه مي‌رسد.