تأثیر نمک‌زدایی و آب شیرین‌کن‌ها بر آینده کشورهای حاشیه خلیج فارس

به گزارش پایگاه خبری ساتکاب به نقل از باشگاه خبرنگاران پویا؛ دریاها یکی از منابع غیرمتعارف تأمین آب برای شرب، کشاورزی و صنعت محسوب می‌شوند و برای استفاده از این منبع نامنتهی آب، دستگاه‌های آب شیرین‌کن اختراع شده‌اند. شیرین‌سازی آب دریا که برای نخستین‌بار در کویت صورت پذیرفت طی سال‌های بعد در سراسر جهان به رشد خود ادامه داد، به طوری که اکنون روزانه 90 میلیون مترمکعب آب دریا شیرین‌سازی می‌شود که نیمی از آن در منطقه شمال آفریقا و خاورمیانه است. 

تاسیسات آب شیرین‌کن یکی از چالش‌های پیش رو برای میزان غلظت شوری آب است. امروزه آب شیرین‌کن‌ها، همچون تاسیسات نفتی برای کشورهای خاورمیانه اهمیتی استراتژیک دارند و نقش بسزایی در تامین آب شرب شهروندان در کشورهایی که با مشکلات کمبود آب مواجه هستند، ایفا می‌کنند. از کل آب‌های روی زمین 97.5 درصد آب‌های شور هستند و تنها 2.5 درصد آب شیرین است. از دهه 50 میلادی کشورهای دنیا از تاسیسات نمک‌زدایی جهت تولید آب شیرین مصرفی برای مصارف شرب،کشاورزی و صنعت استفاده کرده‌اند.

 در حال حاضر حدود 120 کشور جهان از آب شیرین‌کن استفاده می‌کنند و تا سال 2018 حدود 1800 "آب شیرین‌کن" در دنیا ساخته شده است. کویت برای نخستین بار در سال 1951 تجهیزات نمک‌زدایی از آب شور را در مقیاس بزرگ راه‌اندازی کرد. 48 درصد از آب شیرین‌کن‌ها در غرب آسیا و خلیج فارس استفاده می‌شوند و پژوهشگران  برآورد کرده‌اند مقدار 7 تا 9 درصد در سال به این مقدار افزوده می‌شود.

عربستان پیشتاز استفاده از آب شیرین‌کن‌ها در خاورمیانه است و 26 درصد کل عملیات آب شیرین‌کنی در جهان را انجام می‌دهد. این کشور حدود 34 کارخانه آب شیرین‌کن دارد که 25 کارخانه در کنار دریای سرخ و 9 تاسیسات هم در خلیج فارس قرار دارد.

در ایران نیز 91 پروژه نمک‌زدایی و ارتقای کیفی با ظرفیت حدود 563 هزار و 600 مترمکعب در شبانه‌روز داریم که از این تعداد 76 پروژه با ظرفیت 407 هزار مترمکعب در شبانه‌روز در حال بهره‌برداری و 15 پروژه با ظرفیت 156 هزار و 600 مترمکعب در شبانه‌روز در حال ساخت است.

همچنین وزارت نیرو در نظر دارد بر اساس برنامه ششم توسعه و سیاست‌های دولت تا افق 1404 میزان 400 هزار مترمکعب دیگر را به ظرفیت تاسیسات در حال بهره‌برداری اضافه کند تا مجموع ظرفیت در حال بهره‌برداری را تا سال 1404 به 800 هزار مترمکعب در شبانه‌روز برای مصارف شرب افزایش دهد.

دستگاه‌های آب شیرین‌کن به ازای هر لیتر آب شیرین شده 1.5 لیتر آب نمک همراه مواد شیمیایی به دریاها می‌ریزند که تهدیدی برای آبزیان و زنجیره غذایی انسان‌ها محسوب می‌شود و این ایرادی است که به این سیستم‌ها وارد است چرا که با افزایش استفاده از این فناوری در بیش از 120 کشور جهان اکوسیستم دریاها به تدریج رو به نابودی می‌رود.