سرمایه‌گذاری 240 هزار میلیارد تومانی در بخش برق کشور طی دولت تدبیر و امید/ رشد ۵۸ برابری توسعه تصفیه‌خانه‌های فاضلاب از ابتدای انقلاب اسلامی تاکنون

رضا اردکانیان پنجشنبه شب در گفت و گوی ویژه خبری شبکه دوم سیما اظهار داشت: یک وجه در موضوع برق پاسخگویی به نیازهای بخش های عمومی، خانگی و تجاری است اما نقش مهم آن به عنوان یک صنعت زیرساختی برای همه وجوه توسعه کشور است؛ یعنی استمرار فعالیت تمامی بخش ها و طرح ها از صنعت، معدن و کشاورزی گرفته تا بخش های درمان، فناوری ها و دفاعی به این صنعت وابسته است.
وی ادامه داد: خوشبختانه یکی از برگ های زرین و غرورآمیز عملکرد 41 ساله نظام ما در صنعت برق است که نه تنها نیازهای کشور را پاسخ می دهد بلکه سعی می شود به عنوان یک نقطه تلاقی خطوط انرژی در منطقه عمل کنیم. صدور خدمات فنی و مهندسی کشور برای سالیان متوالی هم در بخش های برق و آببوده است.
اردکانیان با اشاره به فرصت دهه فجر با نگاه به عملکردهای گذشته و برنامه های پیش رو اظهار داشت: در سال 57، 7هزار و 24 مگاوات ظرفیت نصب شده نیروگاهی کشور بود که در ابتدای فعالیت دولت تدبیر و امید این میزان به 69هزار و 134 مگاوات رسید.
 
رشد 21درصدی در متوسط ارتقای ظرفیت نیروگاهی کشور در 6 سال گذشته
به گفته وزیر نیرو، در طول 35 سال گذشته، هر سال به طور متوسط 1774 مگاوات به ظرفیت نصب شده نیروگاهی کشور اضافه شده که متوسط افزایش از نیمه سال 92 تا بهمن 98 سالیانه 2هزار و 154 مگاوات بوده است.
وی افزود: در این سال ها نسبت به سال های پیش از فعالیت دولت تدبیر و امید در این بخش 21 درصد رشد داشتیم که به همین شکل تداوم می یابد و  پیش بینی می شود ظرفیت نصب شده به بیش از 88هزار مگاوات خواهد رسید.
 
دسترسی 100 درصدی جوامع شهری کشور به برق
اردکانیان با بیان این که طبق آخرین گزارش های جهانی، در خاورمیانه میزان دسترسی به برق در جامعه شهری 98 و جامعه روستایی 78 درصد است خاطرنشان کرد: به طور متوسط در دنیا میزان دسترسی به برق در جوامع شهری 96 درصد و روستایی 79 درصد است که این ارقام در کشور ما به ترتیب 100 درصد و بیش از 99 درصد است.
وی افزود:  یکی از بخش هایی که دستاورد بسیار ارزنده ای داشتیم و موجب شده در شرایط سخت و تحریم اقتصادی هیچ وقفه ای در برنامه ها و فعالیت ها نبینیم اتکای به این بخش است.
 
افزایش 58 برابری در بهره برداری تصفیه خانه های آب و فاضلاب
اردکانیان همچنین با اشاره به وجود 19 سد مخزنی در کشور تا قبل از انقلاب و افزایش این تعداد به 144 سد تا ابتدای دولت تدبیر و امید گفت: به طور متوسط سالیانه حدود 4 سد در کشور ساخته شده و از ابتدای شروع کار دولت تا کنون 38 سد ملی ساخته شده که تا پایان فعالیت آن به 70 با متوسط سالیانه 9 سد می رسد که حدود 100درصد نسبت به سال های ماقبل آن رشد دارد.
وی افزود: تعداد تصفیه خانه های آب شهری کشور نیز تا قبل از انقلاب 27 واحد بود که در نیمه سال 92 به 119 تصفیه خانه رسیده و اکنون 152 واحد است. این تعداد تا پایان فعالیت دولت به 177 واحد می رسد.
وزیر نیرو در عین حال اظهار داشت: در طول 8 سال فعالیت دولتتدبیر و امید، 58 تصفیه خانه آب ساخته شده و خواهد شد. یعنی این که به طور متوسط سالیانه 7 واحد تصفیه خانه آب در مدار بهره برداری قرار می گیرد .
وی همچنین با بیان این که بخش عمده ای از صنایع رو به رشد کشور از فاضلاب تصفیه شده استفاده می کنند گت: از 4تصفیه خانه فاضلاب در سال 57، این تعداد در ابتدای دولت، به 168 واحد و اکنون به 232 واحد رسیده که تا پایان دولت به 294 تصفیه خانه می رسد یعنی هر 45 روز یک واحد تصفیه خانه فاضلاب در مدار بهره برداری قرار گرفته است.
 
رشد 12 برابری ظرفیت تولید برق کشور
وزیر نیرو گفت: در این 41 سال، جمعیت کشور با رشد 2.3 برابری از 35 میلیون به حدود 83 میلیون رسیده است؛ قائدتا یکی از شاخص های این سازه ها و تاسیسات هم به افزایش جمعیت بر می گردد اما ظرفیت تولید برق 12 برابر شده است.
وی همچنین افزود: در این مدت تعداد سدهای کشور ، 10 برابر، تصفیه خانه های آب 6 برابر و تصفیه خانه های فاضلاب 58 برابر شده که این حاکی از توجه جدی همه دولت ها به موضوع آب و برق به عنوان کالاهای راهبردی بوده است.
اردکانیان همچنین با بیان این که طبیعتا موضوع روستاها ویژگی خاصی داشته است اظهار داشت: تا نیمه نخست سال 92 جمعیت روستایی برخوردار از شبکه پایدار آب حدود یک میلیون نفر بوده که 7.2 میلیون نفر به این رقم اضافه شده و این رقم تا پایان دولت به بیش از 10 میلیون نفر می رسد.
 
اصل 44 و حمایت از بخش خصوصی/ بیش از 60 درصد نیروگاهی کشور خصوصی است 
اردکانیان همچنین گفت: در اجرای اصل 44 قانون اساسی و باز کردن مسیرها برای سرمایه گذاری بخش خصوصی، بخش خصوصی علاقمند ما هم در عرصه صنعت برق آستین ها را بالا زده اند واکنون بیش از 60 درصد نیروگاه های کشور توسط بخش خصوصی احداث شده و یا این که در مقطعی نیروگاه های دولتی به عنوان رد دیون به بخش های غیر دولتی واگذار شده است.
به گفته اردکانیان، این واگذاری ها در ابتدای مسیر خود طبیعتا مشکلاتی را هم داشته و تغییر نرخ ارز تاثیرات قابل ملاحظه ای روی قیمت تمام شده گذاشته است؛
وی خاطرنشان کرد: با توجه به این که وزارت نیرو قیمت های تکلیفی را در دست اجرا دارد، از این بابت فاصله قابل ملاحظه ای بین قیمت تمام شده و تکلیفی داریم.
اردکانیان گفت: بیش از 20هزار میلیارد تومان به عنوان فاصله قیمت تکلیفی و تمام شده بر اساس قیمت های حسابرسی شده از دولت طلب داریم که طبیعتا بخشی از این مطالبات هم مطالبات بخش خصوصی است.
وی افزود: خوشبختانه در این دو، سه سال با توجه به ساز و کارهایی که در قانون بودجه پیش بینی و امکان تهاتر بخشی از بدهی ها فراهم شد بخشی از بار عملا از روی دوش بخش خصوصی برداشته شد اما هنوز این مسیر دنبال می شود.
 
سرمایه گذاری 240هزار میلیارد تومانی در بخش برق
وزیر نیرو با پیش بینی دسترسی به رشد 38درصدی در افزایش ظرفیت نیروگاهی کشور تا پایان فعالیت دولت تاکید کرد: این رشد نشان می دهد که روند تولید و سرمایه گذاری کند و متوقف نشده است. در این مدت هر سال حدود 40 هزار میلیارد تومان و در طول 6 سال گذشته نزدیک به 240 هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری در این بخش صورت گرفته است.
وی با اشاره به افزایش 5.2 درصدی اوج مصرف در تابستان های گذشته گفت: با همکاری های بخش صنعت برای این که عرضه به این بخش و نیز تولید محصولات انرژی بر کاهش نیابد این رقم در تابستان 97 به 2.98 درصد و در تابستان 98 به یک درصد کاهش یافت.
اردکانیان خاطرنشان کرد: صنایع بزرگی در کشور وجود دارد که خوشبختانه حتی در شرایط تحریم هم به برکت مجموعه تلاش های دولت رقم قابل توجهی صادرات دارند. این که چنین صنایعی با توان صادراتی و بازگشت ارز به کشور از برق یارانه ای استفاده می کنند خیلی توجیه ندارد و اصلاح را از این جا می شود شروع کرد.
وی در بیانی دیگر توضیح داد: محصولاتی که تابع قیمت گذاری نیستند مصرف انرژی آنها توجیهی ندارد که وقتی صادر می شوند با برق یارانه ای باشد.
وزیر نیرو همچنین در مورد قراردادهای تیپ گفت: این قراردادها در چارچوب کارگرو های مشترک بین همکاران سندیکاها با توانیر دنبال می شود و امید است به نتایج خوبی برسد.
 
پیگیری بازپرداخت وام های صندوق توسعه ملی برای احداث نیروگاه ها
اردکانیان با اشاره به پیگیری وزارت نیرو برای حل مساله بازپرداخت وام های دریافتی سازمان ها و موسسه ها اعم از بنیادها و نهادهای مختلف و نیز بخش خصوصی به صندوق توسعه ملی که برای احداث نیروگاه ها از این صندوق به صورت ارز وام دریافت کرده بودند گفت: اینها، ارز را با رقم های کمتری دریافت کرده بودند که باید با ارقام بیشتری از بازار دریافت کنند.
وی افزود: بحث در خصوص این موضوع حتی در برخی پیشنهادهایی که در کمیسیون تلفیق لایحه مطرح شد بالا گرفت. در وزارت نیرو شاید حدود  4، 5 ماه است که به دنبال راهکارهایی برای رفع این مساله هستیم.
اردکانیان با بیان این که نظر دولت بر حل اصل موضوع باز پرداخت است گفت: سازمان برنامه و بودجه در فرآیند مواجه شدن با این پیشنهادها با فعالان بخش خصوصی قرارهایی را برای برگزاری جلساتی گذاشته اند که این جلسات هم شروع شده و امید است تا قبل از پایان سال به راه حل هایی برسیم و موضوع بازپرداخت دیون فعالان بخش خصوصی حل شود.
 
وزیر نیرو در عین حال گفت: اکنون دولت در بخش انرژی های تجدید پذیر این امکان را فراهم کرده تا کسانی که علاقه دارند و می توانند، ما تاسیسات انتقال را در اختیار آنها بگذاریم و از شبکه انتقال کشور که سرمایه گذاری سنگینی هم از سوی دولت برای آن صورت گرفته برای تولید خود، طی قراردادهایی که با دریافقت کننده ها از کشورهای همسایه منعقد می کنند، استفاده کنند.
​
استفاده از منابع دریافت عوارض برای برق رسانی به روستاها و افزایش توان نیروگاهی تجدیدپذیر
وی همچنین گفت: از جمله دستاوردهای ما این بود که تمام روستاهای بالای 20خانوار به شبکه برق سراسری وصل شده اند و اکنون کار برق رسانی به روستاهای بالای 10 خانوار و کمتر از 20 خانوار و عشایر شروع شده است. برای عشایر از سیستم های موبایل تجدید پدذیر این امکان فراهم شده است.
اردکانیان افزود: هنوز نیاز داریم و خوشبختانه با این نیازدر دولتو مجلس برخورد مثبتی شد. عوارض 10درصدی روی قبوض برق هم بین برق روستایی و تجدید پذیر تقسیم می شود.
وی همچنین خاطرنشان کرد: هنوز بحث بودجه به صحن نیامده اما در مجموع احساس ما این است که منبع مالی مطمئنی برای حمایت از توسعه انرژی های تجدید پذیر تا سقف 2150 میلیارد تومان در نظر گرفته شده و امید است بخش قابل توجهی از این تعهدات پرداخت شود.
 
53  درصد حجم مخازن سدهای کشور پر شده است
وزیر نیرو همچنین گفت: حجم مخازن سدهای کشور 50.5 میلیارد متر مکعب است که 53درصد آن پر شده و خوشبختانه از اول مهر تا کنون بارش ها بیش از پیش بینی ها بود.
به گفته اردکانیان، به نسبت سال گذشته که سال تری هم بود تا 15 بهمن امسال 5درصد و به نسبت به متوسط بلند مدت 31درصد افزایش بارش داشتیم.
وی خاطرنشان کرد: اکنون استان های خراسان شمالی، اردبیل، گلستان، چهار محال و بختیاری، آذربایجان غربی، کرمانشاه و کردستان به نسبت سال گذشته و متوسط دراز مدت کاهش بارش داشتند. هنوز مقداری زود است چنین قضاوت صریحی داشته باشیم که این مناطق با تنش آبی مواجه شوند اما با توجه به آمادگی های موجود و همکاری و همراهی خوب مصرف کنندگان در بخش های خانگی و صنعت و کشاورزی  بویژه در دو سال اخیر توانستیم بخشی از تعهدات انجام نشده خود در ارائه حقآبه های زیست محیطی را انجام دهیم و تالاب های بسیاری در کشور آبگیری شد.
وزیر نیرو همچنین گفت: کار مشترک شرکت گاز و توانیر حاکی از این است که با کاهش تنها یک درجه دمای محیط کار یا سکونت مصرف انرژی 6درصد کاهش می یابد. قرار بود مصرف خانگی و تجاری ما روزانه 520 میلیون متر مکعب گاز باشد که اکنون به 600 رسیده و گاهی از این مقدار هم تجاوز کرده است.
وی با بیان این که هیچ مشکلی از حیث تولید برق به لحاظ تاسیسات وجود ندارد افزود: ظرفیت نصب شده کشور 83هزار مگاوات است ، اوج بار ما در تابستان 58 هزار مگاوات و دیشب هم 38 هزار مگاوات بود. ظرفیت وجود دارد اما آنچه ما را با مشکل مواجه می کند کمبود سوخت است.
اردکانیان خاطرنشان کرد: در ماه‌های آذر و دی پارسال، روزانه 108میلیون متر مکعب گاز به نیروگاه ها تحویل شد که امسال این رقم به روزانه 73 میلیون رسید و 30درصد کاهش داشت.
وی گفت: با این کاهش ما هم نباید خاموشی دهیم و برای این کار ابتدا به سراغ سوخت مایع می رویم که مشکلات خود را اعم از آلایندگی دارد و اگر دوباره با پدیده وارونگی مواجه شویم مشکلات عدیده ای هم در سلامت و بهداشت عمومی ایجاد خواهد کرد و همدر شریان های اقتصادی کشور تعطیلی پیش می آید.
اردکانیان ادامه داد: اما سوخت مایع هم محدود است و مخازنی برای شرایط کوتاه مدت اضطراری وجود دارد که اگر افزایش مصرف گاز خانگی و تجاری ادامه یابد خاموشی منطقه ای ناگزیر خواهد بود.
وی گفت: درخواست ما از مردم این است همانطور که در تابستان این همراهی را به شکل چشمگیر داشتند و برای نخستین بار در تاریخ صنعت ببرق بویژه سال های اخیر توانستیم 3800 مگاوات صرفه جویی در اوج بار داشته باشیم که معادل 5میلیارد دلار است باز هم این همکاری را داشته باشند. این تمرین و عادت خوب را مردم انجام دادند و نهادینه شده است.
اردکانیان افزود: اکنون در موضوع گاز هم امسال این دست همکاری را دراز کنیم و با کارهای خیلی ساده اعم از کاهش یک درجه ای دما، بستن پنجره ها و استفاده از پرده های مناسب می توان 10درصد صرفه جویی در مصرف گاز داشت. یعنی یک درصد کل گاز مصرفی برای بخش خانگی و تجاری ما صرف تولید برق و انرژی برای صادرات می شود.
وزیر نیرو در ادامه گفت: دو سال پیش هیات وزیران تصویب کرد که وزارت نیرو فقط 7 درصد تعرفه های سالیانه خود را افزایش دهد که در سال های 97 و 98 اجرا شد و در سال 99 هم همین روال است . برای کسانی که الگوی مصرف را رعایت می کنند افزایش تعرفه همین 7 درصد خواهد بود.
 
عملکرد وزارت نیرو در سیلاب اخیر
وی همچنین گفت: در سیل اخیر که سیل کم نظیری بود، بارش ها در سیستان و بلوچستان نسبت به پارسال 272 درصد، در استان هرمزگان 532 و کرمان 248درصد رشد داشت. دیگر استان های شرقی و مرکزی هم این گونه بوده اند.
اردکانیان افزود: خوشبختانه 5 سد سیستان و بلوچستان پر آب شدند و امیدواریم حتی برای هامون هم از سیلاب ها بهره ببریم.
وی خاطرنشان کرد: بر اثر سیلاب، زیرساخت آسیب دید و در بخش برق 877روستا با قطعی مواجه شدند که در روزهای محدودی با تلاشی که به عمل آمد برقدار شدند. در بخش آب هم در استان های مختلف، شهر و روستای آسیب دیده یا متاثر داشتیم.
وزیر نیرو یادآوری کرد: در کرمان، 66 روستا، سیستان و بلوچستان 11 شهر و 369 روستا، هرمزگان یک شهر و مجموعا 677 روستا و 12 شهر در این مناطق تحت تاثیر سیلاب قرار گرفتند اما در یکی دو هفته بعد از حادثه شرایط برقرار شد.
وی گفت: خسارات مادی به جای خود هست که بخشی از منابع داخلی جبران می شود اما امیدورایم بتوانیم برای بخش دیگر آن از منابع پیش بینی شده برای خسارت ها استفاده کنیم.
وزیر نیرو در عین حال یادآوری کرد: درهمین روزهای سیل سیستان و بلوچستان، بزرگترین پروژه آبرسانی روستایی که شامل 216   روستا بود در این استان به بهره برداری رسید.
 
ضرورت لایروبی رودخانه ها
وی همچنین درباره لایروبی روردخانه ها گفت: این کار شروع شده، تلاش خوبی صورت گرفته،  منابع خوبی هم برای ما گذاشته اند . بویژه در لایحه بودجه 99 عددهای خوبی پیش بینی شده و ساز و کارهای خوبی هم تدارک دیده شده که با حمایت نمایندگان صرف شتاب بخشی به لایروبی و مهندسی رودخانه ها می شود.