عملکرد وزارت نیرو در بکارگیری و جذب فارغ‌التحصیلان ممتاز دانشگاه‌ها

 به گزارش پایگاه خبری ساتکاب به نقل از پاون، حمیدرضا کهپود، معاون مدیرکل دفتر توسعه منابع انسانی وزارت نیرو طی یادداشتی اعلام کرد:
 در حال حاضر سیاست توسعه منابع انساني، در سازمان­ها و شرکت­ها با عبور از فازهاي اداري (1)
توسعه اجتماعي (2) ابلاغی و دستوری (3) به فاز استراتژي منابع انساني (4) رسيده است. در ابتدا كاركنان به عنوان یک عامل هزينه­‌اي براي سازمان تلقي مي­‌شدند، ولي در استراتژي منابع انسانی كاركنان جزء اصلي منابع و سرمايه­‌هاي سازمان هستند كه با انتخاب صحيح آنان، بر اساس یک مدل شایستگی، عامل مهمي در ایجاد ارزش (افزوده) برای يك سازمان به شمار می‌­آيند.

   با این توجه سازمان­ها تلاش مي­كنند با برنامه‌­ريزي مناسب جهت جذب و تامین منابع انساني خود حداكثر بهره­‌وري را داشته باشند. صنعت آب و برق کشور متشکل از شرکت­های دولتی و غیردولتی وزارت نیرو نیز از این امر مستثنی نبوده و  از ديرباز ضمن توجه كافي به منابع انساني موجود خود اقدام به برنامه‌­ريزي اصولی جهت تامین و جذب منابع انساني بر اساس معیارها و مدل شایستگی مورد نیاز این صنعت عظیم نموده‌­اند.

   سنجش­‌های شایستگی در جذب نیروی انسانی در وزارت نیرو عبارتند از دانش و تخصص فنی، دارا بودن بنیه قوی در استدلال و حل مسئله،کوشش در جهت به کارگیری اخلاق و مسئولیت حرفه­ای در کار، توانایی انجام  کار گروهی، توانمندی لازم در برقراری ارتباط با دیگران، داشتن ذکاوت و هوشمندی راهبردی، دارا بودن خلاقیت و نوآوری در کار، و توانایی لازم در ادراک و دیدگاه سیستماتیک.

بر این اساس و با توجه به نوع شرکت­های (دولتی و غیردولتی) وزارت نیرو تامین منابع انسانی صنعت آب و برق در دو بخش صورت می­پذیرد:
بخش اول: جذب درشرکت­های دولتی وزارت نیرو شامل حوزه ستادي وزارت نيرو، شركت­هاي مادرتخصصي و شركت­هاي دولتي زيرمجموعه آنها، موسسات و مراكز آموزشي تابعه

بخش دوم: برنامه­ريزي جهت تامین منابع انساني برای شركت­هاي غيردولتي صنعت آّب وبرق

بخش اول: با توجه به قانون مديريت خدمات كشوري جذب و استخدام منابع انساني در کلیه دستگاه­های اجرایی ( از جمله حوزه ستادي، شركت­هاي مادرتخصصي و شركت­هاي دولتي و زيرمجموعه آنها و نيز موسسات و مراكز آموزشي تابعه وزارت نیرو) در فضای رقابتی و از طریق برگزاری آزمون استخدامی مشترک و متمرکز و انجام مصاحبه شفاهی با اخذ مجوز از سازمان امور اداری و استخدامی کشور و توسط این سازمان  صورت می­‌پذیرد.
1-Administrative
2-Development Social
3-Directive
4-Human Resources strategic

بخش دوم: جذب منابع انساني در شركت­‌هاي غيردولتي وزارت نیرو است که  بر اساس  آيين­نامه نيازسنجي و تأمين نيروي انساني ابلاغی وزیر محترم نیرو و دستورالعمل مربوطه آن که توسط معاون محترم تحقیقات و امور منابع انسانی این وزارتخانه ابلاغ می­‌گردد، صورت می‌­پذیرد.

محورهای برنامه‌­ريزي جهت تامین منابع انساني در بخش غیردولتی وزارت نیرو در آیین‌­نامه و دستورالعمل مذکور به سه بخش عمده تقسيم مي­شوند:
الف: جذب نيروي انساني از طريق مجوزهاي استخدامي صادره توسط معاونت امور تحقيقات و منابع انساني و درشرایط کاملاً رقابتی از طریق برگزاری آزمون متمرکز و همزمان و مصاحبه و کسب حد نصاب نمرات جهت نیل به عدالت استخدامی
 ب : جذب از طريق ساماندهي نيروهای موجود که یا براساس انتقال، جابجایی و ماموریت و یا از تغییر حالت اشتغال به کار در شرکت­‌های غیردولتی وزارت نیرو صورت می‌­پذیرد.
ج : جذب نیروهای انسانی خاص مانند جذب نيروي انساني نخبه و ممتاز و فارغ­‌التحصیلان دانشگاه­های برتر کشور که در این یادداشت مختصری راجع به عملکرد وزارت نیرو در جذب و بکارگیری فارغ­‌التحصیلان ممتاز دانشگاه‌­ها اشاره­ای خواهیم داشت:
آیین­‌نامه جذب نخبگان در آبان‌­ماه سال 1383 در هیات وزیران وقت تصویب شد و شرایط لازم را برای اجرای این برنامه در شرکت‌­های دولتی وزارت نیرو فراهم نمود ، پس از آن وزارت نیرو در سال 1386 با ابلاغ نظام‌­نامه و آیین‌­نام‌ه­ای در این خصوص بستر لازم را جذب این افراد در شرکت­‌های غیردولتی زیر مجموعه صنعت آب و برق نیز ایجاد کرد.

با این توجه شناسایی استعدادهای برتر فارغ‌­التحصیلان دانشگاه­های کشور و کمک جهت تبدیل آنان به نخبه با تفکیک مشاغل نخبه­‌پذیر و حساس در وزارت نیرو و همچنین ایجاد محیطی پویا برای فعال­سازی و اثرگذاری مناسب آنان در صنعت عظیم آب و برق کشور با سیاستگذاری در جذب و استخدام در شرکتهای وزارت نیرو آغاز گردید.

از دیگر اهداف جامع و کلان بکارگیری فارغ­‌التحصیلان ممتاز دانشگاه­ها و نخبگان در وزارت نیرو نیز می‌­توان به موارد زیر اشاره نمود: لزوم حضور(فعال) نخبگان در چرخه خدمت به پیشرفت و آبادانی کشور از طریق کمک در ارائه خدمات نوین در صنعت آب و برق کمک در جهت پیشرفت درون زای علم و فناوری و انتقال آن از دانشگاه به صنعت نقش­‌آفرینی در جایگاه حساس مدیریتی و کمک در مسیر تصمیم‌­گیری بهتر کمک در جهت تربیت نیروی انسانی متخصص و کارآمد در بدنه وزارت نیروایجاد ارتباط و نقش­آفرینی و پایه­گذاری امر پژوهش محوری در حل مشکلات صنعت شکل‌­گیری ارتباطات علمی داخلی و بین‌­المللی و ایجاد بسترهای لازم در این زمینه ایجاد فرصت فعالیت و اشتغال برای صاحبان استعدادهای برتر، نخبگان و فارغ‌­التحصیلان ممتاز دانشگاه‌­ها حمایت غیرمستقیم از پژوهشگاه­ها و موسسات علمی، تحقیقاتی وزارت نیرو با افزایش سهم و پذیرش استعدادهای برتر این مراکز جهت خلق منابع علمی غنی برای صنعت آب و برقبا تسریع و تسهیل در فرآیند جذب فارغ التحصیلان ممتاز دانشگاه­ها و نخبگان در وزارت نیرو زمینه لازم برای به وجود آمدن اجتماعی از منابع انسانی متخصص در پیکره صنعت آب و برق شکل گرفت. بطوریکه شرکت­های زیرمجموعه وزارت نیرو هر یک به تناسب مشاغل نخبه­پذیر خود از این سرمایه‌­های انسانی بهره گرفتند.

جدول شماره یک عملکرد وزارت نیرو را در جذب و استخدام فارغ­‌التحصیلان ممتاز دانشگاهی طی سال­های 1385 لغایت 1397 در مجموعه صنعت آب و برق کشور، شرکت­ها و موسسات تحقیقاتی آن، شرکت­‌های مادرتخصصی و حوزه ستادی وزارتخانه نشان می­دهد.

 
با ابلاغ قانون مدیریت خدمات کشوری و عدم پیش­بینی نحوه جذب و استخدام این افراد در آن و لزوم تمکین دستگاه­های اجرایی و شرکت‌­های دولتی وزارت نیرو از قانون مذکور روند جذب این عزیزان کند و کم‌رنگ شد.
محدودیت­‌های ایجاد شده در ظرفیت­‌های استخدامی در بخش دولتی و عدم اختصاص سهمیه خاص برای جذب نخبگان در این بخش باعث نشد که وزارت نیرو از توان این افراد در سایر شرکت­های وابسته (شرکت­های غیردولتی) خود چشم­‌پوشی کند. از این رو و با توصیه اکید شورای معاونین وزارت نیرو در سال 1395 مبنی بر جذب افراد نخبه از بین فارغ­‌التحصیلان رتبه اول و دوم دانشگاه­های برتر کشور در رشته‌­های مورد نیاز وزارت نیرو در شرکت‌های غیردولتی برنامه‌­ریزی‌های لازم جهت حضور مجدد و فعال نخبگان در فرآیند آینده نگاری، تصمیم­‌سازی و برنامه‌­ریزی در وزارت نیرو با ابلاغ دستورالعمل و بخشنامه‌­ای در این خصوص از سرگرفته شد.

جدول شماره  2 وضعیت جذب نخبگان و فارغ‌­التحصیلان ممتاز را به تفکیک سال در وزارت نیرو نشان می­دهد. (همانطوریکه بیان شد در سال­های 1390 تا 1395 و با هدف بهره­‌مندی و مدیریت استعدادها از طریق آزمون‌­های مشترک، یکپارچه و سراسری در کل کشور فاصله و رخنه­ای در بکارگیری این افراد در سازمان‌­ها و دستگاه‌­های اجرایی ایجاد گردید. هر چند با توجه به تعداد انبوه داوطلبان آزمون‌­های استخدامی و رقابت فشرده و تنگاتنگ آنان پذیرفته‌شدگان آزمون­‌ها نیز کم و بیش از استعدادها و ظرفیت­های علمی مشابه با فارغ‌­التحصیلان ممتاز دانشگاه­‌ها برخودارند).
 
همزمان با اجرای این برنامه‌­ها و در سال 1398 آسیب‌­شناسی نحوه جذب فارغ­‌التحصیلان ممتاز دانشگاه­‌های داخل و خارج از کشور مورد بررسی و تحلیل معاونت منابع انسانی وزارت نیرو قرار گرفت. نتایج بررسی­‌ها نشان می­دهد که حمایت و بکارگیری نخبگان داخل و خارج از کشور نیازمند یک فرآیند و نگرش جامع و کلان در کلیه ابعاد آن اعم از پیش‌­بینی تسهیلات لازم در مبادی ورودی و بدو استخدام، تغییر رویه در پرداخت­‌ها و نظام جبران خدمت از وقت مزدی به عملکرد­‌گرایی و کارکرد مداری، پیش­بینی ساختارهای متناسب با مشاغل نخبه‌­پذیر در صنعت آب و برق در شرکت‌­های غیردولتی است. از این رو و در اولین قدم آیین‌­نامه‌­ها و دستورالعمل‌­های تامین نیروی انسانی وزارت نیرو در شرکت­‌های غیردولتی مورد تجدیدنظر و اصلاح اصولی قرار گرفت.
جهت استقرار و اجرای عملی این دستورالعمل­‌ها (چنانچه برای اجرای هر پژوهش علمی لازم است) نظرات شرکت­‌های اجرایی وزارت نیرو نیز اخذ شد و در نهایت در سال 1399 برنامه­‌ریزی جدیدی جهت جذب فارغ­‌التحصیلان دانشگاهی در وزارت نیرو صورت پذیرفت.

هم‌اینک و طبق این سیاست‌­ها و برنامه‌­ها شرکت­‌های غیردولتی وزارت نیرو می­توانند بخشی از نیازهای استخدامی خود را از فارغ­التحصیلان ممتاز بومی مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد از رشته‌­های مورد نیاز در چارچوب رشته‌­های طرح طبقه‌­بندی مشاغل وزارت نیرو، از دانشگاه­‌های برگزیده داخلی و خارجی (مطابق با سطح­بندی اعلام شده توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری) بدون الزام به شرکت در آزمون کتبی و صرفاً از طریق مصاحبه (آزمون شفاهی  که می­تواند به صورت علمی نیز باشد) تامین نمایند.

جزئیات مربوط به شرایط خاص اینگونه افراد، رتبه‌­های موردنظر و قابل پذیرش، عناوین دانشگاه­‌های برگزیده در "دستورالعمل نیازسنجی، تامین و ساماندهی نیروی انسانی در شرکت­‌های وابسته (غیردولتی) " و در سایت دفتر توسعه منابع انسانی، معاونت تحقیقات و منابع انسانی این وزارتخانه به آدرس hrd.moe.gov.ir ذکر شده است.

امیدواریم با این رویکرد فصل دیگری در تعامل نهادهای مختلف تخصصی_حرفه‌­ای در مجموعه دولت با نظام و اجتماع نخبگان کشوری گشوده شده و صنعت آب و برق سهم و نقش خود را به عنوان یک نهاد پیشرو و ماندگار در این زمینه ایفا کرده باشد.